Attacus atlas
To jedna z największych, trzecia po tysanii agrypinie Thysania aggrippina i herkulesie Coscinocera hercules, zdaniem wielu również najpiękniejsza ćma świata. Jej skrzydła mogą mieć 19-29 cm rozpiętości! Liderka w kategorii maksymalnej powierzchni skrzydeł u łuskoskrzydłych: do 160 cm2. Cały owad jest prześlicznie umaszczony, ze skrzydłami w różnych odcieniach łososiowego pomarańczu, wpadającego w czerwień, tudzież z żywo pomarańczową lub jasno czerwoną głową, tułowiem i odwłokiem.
Nazwa gatunkowa – charakterystyka i wygląd
Pawicę atlas zalicza się jak sama nazwa wskazuje do rodziny pawicowatych Saturnidae, a podrodziny właściwych pawicowych Saturninae. Podobnie jak inne owady z tej rodziny wcale nie pobiera pokarmu w stadium dorosłym, dlatego tak krótko żyje (zwykle 2-8 dób) i nie odgrywa roli jako zapylacz roślin. Atlasy śpią w dzień, siedząc na pniach drzew z rozpostartymi skrzydłami. Nam jako mieszkańcom północy ich barwy wydają się jaskrawe, zatem ostrzegawcze. Jednak w bajecznie kolorowych lasach tropikalnych czy na plantacjach mango, drzewa chinowego etc. mogą całkiem dobrze maskować. Wierzch skrzydeł tej pawicy wygląda niczym łeb węża, co pełni funkcje odstraszające potencjalnych owadożerców. Samice A. atlas będą okazalsze od samców. Jeszcze skuteczniej można odróżnić płeć po czułkach: szorstkich i pierzastych u samców, zaś gładkich oraz biczykowatych u samic.
Cykl życiowy:
Okazy uskrzydlone można spotkać w stanie naturalnym przez cały rok, choć najliczniej od listopada do stycznia. Jaja osiągają 2,5 mm średnicy. Składane są na spodzie liści roślin żywicielskich. Inkubacja trwa około 14 dni. Gąsienice atlasa podobnie jak wielu innych ciem są mało wybredne. Chętnie żerują na liściach wielu drzew, krzewów oraz bylin ważnych dla gospodarki np.: chinowca, kardamonu, gujawy, oskomianu (aweroi), czapetek oraz mango. W niektórych europejskich i amerykańskich motylarniach spasa się je roślinami naszego klimatu chociażby wierzbą i ligustrem. Gąsienice atlasów mierzą do 120 mm, ubarwione są brudno zielono, przechodzą cztery linienia przed przeistoczeniem w poczwarkę. Poczwarki kryją się w jedwabnych oprzędach. Choć ich brąozwy jedwab, zwany „fagara”, prezentuje się obiecująco, nie znalazł poza Tajwanem większego zastosowania w lokalnym rzemiośle (w przeciwieństwie do nici wielu mniejszych ciem, jakie mimo wszystko opłaca się zbierać z dzikiej przyrody). Nawet po przepoczwarzeniu się te ciężkie, nieruchawe insekty nie oddalają się zbytnio od miejsc, gdzie wylęgły się z jaj, a potem żerowały jako gąsienice. Szczególnie ociężałe bywają samice z jajami.
Skąd pochodzą pawice atlas?
Te ogromne, cudownie ubarwione motyle nocne występują dziko w Azji Południowo-Wschodniej (Filipiny, Indie, Indonezja, Myanma, Tajlandia, Kambodża, Singapur, przyległe prowincje Chin).
Czy mogą żyć w Polsce? Tylko w motylarniach.
Czy może być hodowana? Względnie łatwo, gdyż dobrze rozwija się na wielu rodzajach pokarmu.
Jak spotkać się na żywo z pawicą atlas? W wielu motylarniach.
Autor Adam Kapler