Motylarnia jest obecnie zamknięta, zapraszamy do naszego drugiego punktu w Helu

Bielinek kapustnik – charakterystyka i cykl życia

Bielinek kapustnik (Pieris brassicae) to motyl, który występuje powszechnie na terenie całego kraju. Nie przepadają za nim rolnicy i działkowcy, a pozostali uznają go za całkiem atrakcyjną ozdobę krajobrazu. Ile żyje bielinek kapustnik? Jak wygląda jego cykl rozwojowy? Czym żywią się gąsienice tego motyla? Poznajmy bliżej popularnego bielinka!

Bielinek kapustnik – jak wygląda?

Bielinek kapustnik to spory kremowo-biały motyl, którego rozpiętość skrzydeł wynosi od 50 do 60 mm. Charakterystyczną cechą dorosłych osobników są naroża górnej pary skrzydeł, które mają czarne lub brunatne zabarwienie. U samiczek górne skrzydła są dodatkowo poznaczone owalnymi, ciemnymi plamkami, których nie spotkamy u samców. Dolna para skrzydeł jest taka sama u obu płci. Znajdują się na nich pojedyncze kropeczki.

Jajo bielinka kapustnika jest żeberkowane, a jego długość nie przekracza 1,2 mm. Zaraz po złożeniu ma kolor kremowy, ale z czasem staje się pomarańczowe. Gąsienice są żółtozielone, mają charakterystyczne ciemne plamki na ciele oraz trzy żółte paski rozmieszczone po bokach i na grzbiecie. Dorastają do 45 mm. Poczwarka bielinka kapustnika jest okryta, podłużna i ma kolor zielono-szary. Jej długość wynosi najczęściej około 25 mm.

Bielinek kapustnik – motyl, który w ciągu roku występuje w dwóch pokoleniach

Bielinek kapustnik należy do rodziny bielinkowatych. W ciągu roku rodzą się aż dwa pokolenia tych owadów, co tłumaczy ich dużą liczebność w środowisku naturalnym. Pierwsze pokolenie, wczesnowiosenne, rozwija się na chwastach, natomiast drugie – letnie – żeruje na warzywach kapustnych.

Bielinek kapustnik – cykl rozwojowy

Jedna samica jest w stanie złożyć do 600 jaj w ciągu swojego życia. Po tygodniu z jaj wylęgają się gąsienice, które (w pokoleniu letnim) są prawdziwym utrapieniem dla osób, które uprawiają kapustę głowiastą, włoską, pekińską, kalafiory, brokuły czy też kalarepę. Larwy intensywnie żerują na liściach, co prowadzi do rozległych uszkodzeń tych roślin. Kiedy gąsienice osiągną dojrzałość (ich rozwój zajmuje od 15 do 30 dni), opuszczają ogrodowe grządki i zaczynają szukać miejsca na przepoczwarzenie się i zimowanie. Poczwarki zimują przytwierdzone do ścian budynków, płotów lub gałęzi drzew i krzewów. Wczesną wiosną dochodzi do przeobrażenia poczwarki w dorosłego osobnika.

Bielinek kapustnik – co je dorosły osobnik?

Dorosły osobnik bielinka kapustnika żywi się głównie nektarem kwiatowym. Preferuje kwiaty roślin, które mają otwarte, łatwo dostępne nektarniki, takie jak mniszek lekarski, koniczyna, nawłoć czy krwawnik. Nektar tych kwiatów dostarcza motylom energii niezbędnej do lotu i rozmnażania. Dorosłe bielinki kapustniki mogą również odżywiać się sokami wydobywającymi się z uszkodzonych owoców lub innymi substancjami cukrowymi znajdującymi się w ich środowisku naturalnym.

Bielinek kapustnik – szkodnik czy sprzymierzeniec?

Bielinek kapustnik jest postrzegany przez człowieka zarówno jako szkodnik, jak i sprzymierzeniec. Z punktu widzenia rolników i ogrodników, motyl ten nie jest mile widziany. Gąsienice bielinka kapustnika są wyjątkowo żarłoczne i żerują na roślinach z rodziny kapustowatych. Ich masowe występowanie może prowadzić do znacznych strat w uprawach, a także do obniżenia jakości i wielkości plonów. Nie ma co ukrywać, bielinek kapustnik to wróg nr 1 plantatorów, którzy specjalizują się w ekologicznej uprawie warzyw kapustnych.

Z drugiej strony, bielinek kapustnik, zwłaszcza w dorosłej postaci, jest pożytecznym stworzeniem. Motyle te odgrywają ważną rolę w zapylaniu roślin, przyczyniając się do zachowania bioróżnorodności ekosystemów. Choć nie są one tak wydajnymi zapylaczami jak np. pszczoły, to jednak mają swój udział w procesie rozmnażania roślin kwitnących.

Dodatkowo, bielinek kapustnik jest często wykorzystywany w badaniach naukowych, zwłaszcza w dziedzinie ekologii, entomologii i biologii rozwoju. Łatwość hodowli i obserwacji tego gatunku sprawia, że jest on idealnym obiektem do badań nad cyklem życiowym, zachowaniami oraz interakcjami z innymi organizmami. Obserwacja rozwoju bielinka kapustnika od jajeczka do postaci imago bardzo często prowadzona jest w przedszkolach i szkołach podstawowych. To bardzo ciekawa i lubiana przez uczniów forma edukacji przyrodniczej.

Bielinek kapustnik – ciekawostki

  1. Gąsienice bielinka kapustnika wytwarzają substancje chemiczne, które czynią je mniej atrakcyjnymi dla drapieżników. Zawierają one izotiocyjaniany, czyli toksyczne związki chemiczne, które odstraszają potencjalnych napastników. Nie są one jednak problemem dla ptaków, które są głównym, naturalnym wrogiem larw bielinka.
  2. Samice bielinka kapustnika są niezwykle płodne. W czasie swojego życia mogą złożyć nawet do 600 jaj, dzięki czemu populacja tego motyla stale się rozrasta.
  3. Aby zniechęcić bielinka kapustnika do składania jaj w ogrodzie warzywnym, warto między grządkami roślin kapustowatych posadzić lawendę, szałwię, tymianek, majeranek, miętę lub aksamitki. Motyle z tego gatunku nie przepadają za intensywnym zapachem tych ziół. Dobrze sprawdzi się także sadzenie za przemian pomidorów, selera i warzyw kapustnych.
  4. Dorosłe osobniki bielinka kapustnika żyją przeciętnie od 2 do 4 tygodni. W tym czasie skupiają się na rozmnażaniu i składaniu jaj, aby zapewnić ciągłość gatunku. Cały cykl życiowy bielinka kapustnika – od jaja do śmierci dorosłego motyla – może trwać od około 6 do 8 tygodni, chociaż zależy to od warunków klimatycznych, dostępności pokarmu i innych czynników środowiskowych.

Bielinka kapustnika nie spotkasz w Motylarni Rozewie, ale na miejscu znajdziesz wiele znacznie bardziej interesujących, egzotycznych gatunków! Zapraszamy!