Proces przemiany motyli niezmiennie od lat fascynuje naukowców i osoby interesujące się życiem owadów. Można powiedzieć, że to wyświetlany przez Matkę Naturę film o brzydkim kaczątku, tylko że zamiast pisklęcia, w roli głównej występuje tłusta gąsienica, która musi pokonać długą drogę, by stać się zjawiskowo pięknym motylem. Prześledźcie razem z nami etapy rozwoju motyla. Gwarantujemy, że będzie to historia pełna zwrotów akcji!
Cykl życiowy motyli – na czym polega jego wyjątkowość?
Wyjątkowość cyklu życiowego motyli polega na jego złożoności i doskonałym przystosowaniu do różnych warunków środowiskowych, co stanowi klucz do zrozumienia roli motyli w ekosystemach. Każdy etap życia tychże owadów budzi ciekawość, a nawet zdumienie, że tak proste organizmy wykształciły w sobie zachowania pozwalające im przetrwać w coraz bardziej nieprzyjaznych dla nich świecie. Motyle przechodzą przeobrażenie zupełne, co oznacza, że jednym ze stadiów ich rozwoju, jest poczwarka. W dodatku motyle w postaci larwalnej w ogólnie nie przypominają dorosłych osobników i ktoś, kto nie ma wiedzy na temat cyklu rozwojowego tych owadów, widząc gąsienicę, zapewne nigdy nie zgadłby, że jest to jeden z etapów życia motyla. No dobrze, przyjrzyjmy się zatem, jak zmienia się motyl, zanim stanie się prawdziwą ozdobą pól, łąk i lasów.
Etapy rozwoju motyla – od jaja do imago
Motyle składają jaja na swoich ulubionych roślinach żywicielskich, dzięki czemu ich potomstwo od razu po wykluciu się z jaj ma zapewniony pokarm na długie tygodnie. W zależności od gatunku motyla jaja składane są pojedynczo lub w pakietach, które liczą nawet kilkaset sztuk. Kształt motylich jaj może być bardzo zróżnicowany. Najczęściej w naturze spotyka się jaja sferyczne, wrzecionowate lub bocznie spłaszczone, w kolorze białym, szarym, pomarańczowym, zielonym lub wyraziście żółtym. Nie wszystkie jaja złożone przez samicę zaowocują nowym życiem. Czas wyklucia się motyla dziennego z jaja zależy od gatunku i warunków środowiskowych, takich jak temperatura i wilgotność powietrza. Zazwyczaj proces ten zajmuje od kilku dni do kilku tygodni. Na przykład w przypadku popularnych gatunków, jakimi są motyle monarcha, wyklucie się z jaja może nastąpić już po około 3-5 dniach.
Żarłoczne gąsienice w natarciu
Z jaj wykluwają się niezwykle żarłoczne gąsienice, których pierwszym posiłkiem jest osłonka jaja. Gąsienice motyli mają różnorodne kształty i ubarwienie. Ich ciało składa się z głowy, segmentów tułowia oraz odwłoka. Na głowie zlokalizowany jest gryzący aparat gębowy, który umożliwia larwie w zasadzie nieprzerwane żerowanie na roślinie żywicielskiej. Cechą charakterystyczną gąsienic motyli jest to, że posiadają one pięć par posuwek oraz trzy pary członowanych odnóży. Ciało larwy pokryte jest elastycznym oskórkiem, którego powierzchnia może być pokryta włoskami. W ciągu swojego życia gąsienice zwiększają rozmiar ciała nawet kilkukrotnie, co oznacza konieczność linienia. Kiedy etap rozwoju larwalnego dobiega końca, gąsienice stopniowo nieruchomieją, przemieniając się w poczwarkę.
Poczwarka niczym „Obcy”
Jak już wspomnieliśmy we wstępie, stadium poczwarki jest charakterystyczne dla owadów, które przechodzą przeobrażenie zupełne. To zdecydowanie najbardziej tajemniczy etap w życiu motyla. Poczwarka jest nieruchoma i nie możemy zobaczyć, jakie procesy przemiany zachodzą w jej wnętrzu. W tym stadium rozwoju motyl nie pobiera pokarmu, lecz wykorzystuje zapasy energii, które w swoim ciele zgromadziła żarłoczna gąsienica. Co dzieje się z larwą wewnątrz poczwarki? Coś, co przypomina fragment filmu science-fiction! Na początku wewnętrzne struktury gąsienicy zaczynają się rozkładać. Specjalne enzymy rozpuszczają większość tkanek larwalnych, tworząc rodzaj „zupy komórkowej”. We wspomnianym wyżej „roztworze” komórkowym zaczynają kształtować się nowe struktury potrzebne dorosłemu motylowi. Proces ten obejmuje rozwój skrzydeł, czułek, oczu, odnóży, narządów rozrodczych i pozostałych części ciała motyla. Po zakończeniu tego procesu dorosły motyl jest gotowy do opuszczenia poczwarki. W pierwszych momentach po wyjściu owad musi pozwolić swoim skrzydłom rozwinąć się i wyschnąć, aby mógł wzbić się w powietrze.
Imago, czyli dorosły motyl w pełnej krasie
Dorosłe osobniki motyli nie zwiększają swoich rozmiarów za życia. „Wychodzą” z poczwarki w pełni ukształtowane i zdolne do rozrodu. Ich głównym celem jest przemieszczenie się w poszukiwaniu pokarmu i partnera. Samice i samce potrafią mocno się od siebie różnić – zarówno jeśli chodzi o rozpiętość skrzydeł, jak i ogólną kolorystykę całego ciała. Niestety żywot motyli w stadium imago nie trwa zbyt długo. W zależności od gatunku jest to zaledwie od kilku dni do kilku tygodni.
Proces przemiany motyli w Motylarni Rozewie
Chcecie na własne oczy zobaczyć niesamowitą metamorfozę, jaką przechodzą motyle w trakcie swojego życia? Zapraszamy do Motylarni Rozewie! Słyniemy nie tylko z hodowli dorosłych osobników z całego świata, ale również można u nas zaobserwować cały cykl życiowy motyli. Pokażemy Wam jaja najróżniejszych gatunków motyli zlokalizowane na uprawianych przez nas roślinach, gąsienice zajęte pożeraniem tych roślin oraz nieruchome poczwarki oczekujące na swoją ostateczną przemianę. U nas nie sposób się nudzić, a wiedza sama wchodzi do głowy. Zapraszamy rodziny z dziećmi, wycieczki klasowe oraz wszystkich entuzjastów motyli. Widzimy się niebawem!