Na wsiach, szczególnie w okolicach łąk, spotkać można mnóstwo pięknych, barwnych motyli. Budzą one zachwyt wśród dzieci oraz u dorosłych. Wysoka estetyka ubarwienia tych zwierząt nie jest jednak ich jedyną zaletą, którą człowiek powinien docenić. Owady te pełnią niezwykle ważne funkcje w ekosystemie, a ponadto mogą bardzo dużo powiedzieć nam o stanie środowiska w danym miejscu. Dlatego też warto się zastanowić, czy motyle są szkodnikami, które tępi się pestycydami, czy też pożytecznymi dla człowieka zwierzętami, wartymi ochrony.
Czy motel jest w ogóle potrzebny w przyrodzie?
Wiele osób nie docenia znaczenia motyli w przyrodzie. Wydaje im się, że owszem, są to piękne owady, ale nie robią nic pożytecznego. Duża część społeczeństwa nie wie, czym żywią się te zwierzęta, jak długo żyją ani jakimi zachowaniami się charakteryzują. Z tego wynika lekceważenie roli motyla w przyrodzie.
Tymczasem są to owady niezwykle potrzebne i ważne. Powinny być cenione na równi z pszczołami, które zyskały sobie szacunek za zapylanie kwiatów oraz drzew. Tymczasem co robią motyle? Dokładnie to samo. Żywią się nektarem pięknie zakwitających roślin, roznosząc małe pyłki z jednego okazu na drugi, a tym samym inicjując proces rozmnażania kwiatów.
Na świecie żyje od 150 do 170 tysięcy gatunków motyli. Niektóre z nich wyspecjalizowały się w wyjadaniu nektaru z konkretnych gatunków kwiatów, tworząc swoistą symbiozę. Jest to namacalny znak tego, jak ważne są motyle w przyrodzie.
Co pożytecznego robi motyl?
To, czy motyle są pożyteczne, stało się już jasne. Pełnią one równie istotną rolę dla przyrody, co pszczoły. Z tego powodu zasługują na taką samą uwagę i ochronę. Jednak życie tych owadów ma także inne, pozytywne dla ekosystemu aspekty. Jakie znaczenie w przyrodzie ma motyl?
Życie motyla w rozwiniętej, skrzydlatej formie może trwać od kilku godzin do kilku miesięcy. Warto jednak zwrócić uwagę także na poprzednią formę, jaką przybiera to zwierze. Jeszcze w postaci gąsienicy owady te wpływają w znaczący sposób na środowisko. Z jednej strony żarłoczne gąsienice odżywiają się zielonymi liśćmi, grzybami, porostami, mchami, a nawet pszczelim woskiem. Z drugiej stanowią smakowity gąsek dla chrząszczy czy muchówek. Tym samym stanowią istotny element łańcuchów pokarmowych. Zakłócenie ich stanowiłoby poważne zagrożenie dla całego ekosystemu.
Wpływ na ilość występujących w przyrodzie motyli mają także rolnicy, a szczególnie sadownicy. Dla nich żywiące się liśćmi drzew gąsienice są poważnym problemem wpływającym na mniejsze zbiory. Problem ten rozwiązywany był często na drodze brutalnych środków chemicznych, niedających motylom szans na przeżycie, a tym samym, wpływających na stan środowiska. Jednak nowoczesne, ekologiczne sadownictwo stara się tworzyć przyjazne gąsienicom warunki w okolicach uprawianych sadów, dzięki czemu szkodzące drzewom gatunki motyli mogą się rozwijać nadal, nieopodal ogrodzonych upraw.
Co motyle mogą powiedzieć o stanie środowiska?
Znaczenie motyli w przyrodzie i dla człowieka ma jeszcze jeden, istotny odcień. Wiąże się on z ogromną podatnością tych owadów na zmiany klimatyczne. W związku z tym są one niezwykle czułe na zmiany zachodzące w danym, lokalnym środowisku. Obserwując w ten sposób motyle, można wyciągnąć wiele wniosków na temat kondycji ekosystemu.
Niestety, z tego samego powodu działalność człowieka bywa często zgubna dla tych owadów. I to nie tylko wielkie wycinki lasów czy katastrofy ekologiczne. Okazuje się, że skoszenie trawy w niewłaściwym momencie będzie miało zgubne efekty dla gatunków gąsienic, które w tym momencie rozpoczynały swój żywot. Oznacza to, że niebezpieczeństwem dla tych niewielkich zwierząt jest każdy z nas, kto posiada przydomowy ogródek.
Wiedząc, jakie znaczenie w przyrodzie ma motyl, możesz wspomóc jego działanie poprzez odpowiednią pielęgnację trawy w swoim ogrodzie. Wystarczy, że dostosujesz się do optymalnych terminów koszenia trawy, aby zabezpieczyć u siebie miejsce dla setek tysięcy motylich rodzin. Dzięki temu możesz je oglądać nie tylko w naszej Motylarni Rozewie, ale również na swoim ogrodzie.
Motyle — są szkodnikami czy niezbędnym elementem ekosystemu?
Wróćmy do podstawowego pytania: jakie jest znaczenie motyli w przyrodzie. Czy są one szkodnikami, które należy tępić, czy też istotnym elementem przyrody, stanowiącym o jej równowadze? Na tak zadane pytanie odpowiedź może być tylko jedna. Owady te, zapylając mnóstwo gatunków roślin, a także stanowiąc istotny element łańcucha pokarmowego, stanowią nieodłączną część każdego ekosystemu.
Nie oznacza to jednak, że owady te nie mogą przynosić szkód sadownikom. Na szczęście dziś odchodzi się od szkodliwych pestycydów, stanowiących dla motyli śmiertelne niebezpieczeństwo. Coraz częściej stosowane metody ekologiczne pozwalają żyć w symbiozie rolnikom oraz owadom, w tym także pięknym i majestatycznym motylom dziennym, czy nieco mniej docenianym, lecz nadal uczynnym ćmom.
Przeczytaj także Motyle zagrożone wyginięciem, które potrzebują naszej pomocy?