Polska jest domem dla około 165 gatunków motyli dziennych, co stanowi istotną różnorodność biologiczną i świadczy o bogactwie przyrody w naszym kraju. Te piękne owady odgrywają ważną rolę w ekosystemach, pełniąc funkcję zapylaczy roślin i naturalnych „wskaźników” stopnia zanieczyszczenia środowiska. Motyle są też atrakcyjnym źródłem pożywienia dla płazów, gadów i ptaków. Dowiedz się, jakie motyle występujące w Polsce można spotkać najczęściej!
Ile gatunków motyli żyje w Polsce?
Jak już zaznaczyliśmy we wstępie, w naszym kraju żyje blisko 165 gatunków motyli dziennych oraz nieco ponad 3000 gatunków motyli nocnych, czyli ciem. Jednak z racji tego, że ich aktywność przypada na porę, w której śpimy, są one dla nas mniej interesujące niż kolorowe i pełne gracji motyle dzienne, które uatrakcyjniają nasz krajobraz w okresie wiosenno-letnim. Które rodziny motyli dziennych są w Polsce najliczniejsze? Zdecydowanie należy wymienić tu:
- modraszkowate,
- bielinkowate,
- rusałkowate,
- wachlarzykowate.
Przedstawiciele tych rodzin to zdecydowanie najczęściej spotykane motyle w Polsce. Owady te zamieszkują zarówno tereny nizinne, jak i górskie i chętnie odwiedzają nasze przydomowe ogrody, miejskie parki i kolorowe rabatki.
Rodzaje motyli w Polsce. Które z nich są najbardziej znane?
Jednym z największych i najbardziej okazałych polskich motyli jest paź królowej. Jego rozpiętość skrzydeł wynosi od 65 do 85 mm, przy czym osobniki z pokolenia letniego zazwyczaj są większe od tych z pokolenia wiosennego. Skrzydła pazia królowej są pięknie wykrojone, mają jasnożółty lub kremowy kolor i ciemne obramowanie. Na dolnej parze skrzydeł można też zaobserwować niebieskie i rdzawo-czerwone plamki. Paź królowej, choć występuje na terenie całego kraju, najbardziej upodobał sobie Małopolskę oraz Górny i Dolny Śląsk.
Kolejnym bardzo popularnym motylem jest rusałka pawik. Najbardziej charakterystyczną cechą tego motyla są duże, wielokolorowe plamki, przypominające „pawie oczka”, widoczne na końcach zarówno górnych, jak i dolnych skrzydeł. Gdy motyl złoży skrzydła, przypomina uschnięty liść pokrzywy, co ułatwia mu ochronę przed drapieżnikami (kamuflaż). Rusałka pawik zamieszkuje różnorodne siedliska, w tym polany, skraje lasów, ogrody, sady, nieużytki i inne obszary otwarte. Jest obecna na terenie całego kraju i można ją spotkać przez całe lato. Równie częstym gościem w naszych ogrodach jest latolistek cytrynek, czyli motyl o intensywnie żółtych skrzydełkach. Samice są nieco mniej wyraziście wybarwione niż samce, co ułatwia ich identyfikację. Cytrynek jest jednym z najdłużej żyjących motyli w Polsce – dożywa do 10-11 miesięcy, co jest nie lada wyczynem w świecie tych kolorowych owadów.
Krajobraz naszego kraju zdobi także niezbyt lubiany przed ogrodników i rolników bielinek kapustnik, który lubi żerować na jadalnych przez człowieka roślinach z rodziny kapustowatych. Skrzydła tego motyla są białe z wierzchu, a na wierzchołku przedniej pary znajduje się łukowata plama. Samica bielinka kapustnika ma jeszcze dwie dodatkowe czarne plamki na górnych skrzydełkach.
Motyle – gatunki w Polsce
Mówiąc o często spotykanych motylach w naszym kraju, nie można nie wspomnieć o modraszku ikarze. Charakterystyczną cechą tego motyla jest różnica w ubarwieniu skrzydeł między płciami. Samce mają wierzchnią stronę skrzydeł intensywnie niebieską, co nadaje im wyjątkowo atrakcyjny wygląd, podczas gdy samice charakteryzują się ciemnobrązowym kolorem skrzydeł, na których znajdują się małe plamki. Modraszek ikar to niewielki motyl, który lubi pola, łąki i nieużytki. Rozpiętość jego skrzydeł wynosi od 25 do 32 mm.
Kolejnym polskim motylem, o którym warto rzec kilka słów, jest rusałka pokrzywnik. Skrzydła tego motyla są czerwono-ceglaste, co stanowi tło dla licznych żółtych i czarnych plam, które się na nich znajdują. Dolne skrzydła, bliżej tułowia, mają ciemną jednolitą barwę, co kontrastuje z górną parą. Obrzeża obu par skrzydeł zdobią niebiesko-czarne pasy z charakterystycznymi białymi plamkami, dzięki którym od rusałki pokrzywnik ciężko oderwać wzrok. Typowe miejsca, w których występuje ten motyl, to leśne polany, drogi, łąki, ogrody oraz tereny ruderalne.
Najrzadsze gatunki polskich motyli
Na terenie naszego kraju występuje kilka rzadkich gatunków motyli, których populacja zmniejszyła się z powodu zmian środowiskowych, utraty siedlisk, stosowania pestycydów oraz innych czynników zewnętrznych. Obecnie na polskich łąkach bardzo rzadko można spotkać już motyla o nazwie modraszek telejus. Gatunek ten jest zależny od specyficznych roślin żywicielskich i form symbiotycznych relacji z pewnymi gatunkami mrówek. Obecnie modraszek telejus jest pod ochroną.
Zagrożony wyginięciem jest także czerwończyk nieparek. Motyle te mają charakterystyczne pomarańczowe skrzydła z metalicznym połyskiem i ciemnym obrzeżem. Dodatkowo u samic na skrzydłach występują małe, ciemne plamki. Czerwończyk nieparek zamieszkuje okolice rzek i stawów, a niegdyś być rozpowszechniony na terenie całej Polski.
W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt znajduje się również mszarnik jutta, czyli motyl północy. To motyl dzienny, który sporą część dnia spędza, siedząc na pniu sosny, dzięki czemu staje się on niewidoczny dla drapieżników. Ubarwienie jego skrzydeł jest brązowo-szare, a ich rozpiętość wynosi od 43 do 62 mm. Mszarnik jutta wymaga ochrony ze względu na zwiększoną populację swoich naturalnych wrogów (ważka leciucha i pająk kwietnik), a także z uwagi na wyniszczanie jego siedlisk przez działalność człowieka (wycinka lasów, osuszanie torfowisk).
Gatunki motyli w Polsce. Jaki polski motyl jest największy?
Zmierzchnica trupia główka to największy motyl w kraju. Znana jest ze swojej rozpiętości skrzydeł, która może osiągać nawet do 12-14 cm. Ten gatunek motyla należy do rodziny zawisakowatych i jest rozpoznawalny dzięki charakterystycznemu wzorowi na tułowiu, który przypomina ludzką czaszkę. Stąd też wzięła się nazwa zmierzchnicy trupiej główki. Owad ten jest motylem migracyjnym, który może przemieszczać się na długie dystanse. W Europie występuje głównie w cieplejszych regionach, ale regularnie migruje na północ w poszukiwaniu nowych obszarów do rozrodu. Dorosłe zmierzchnice trupie główki, podobnie jak inne zawisaki, żywią się nektarem, który pobierają w locie, używając długiej ssawki. Larwy są związane z roślinami z rodziny psiankowatych, na których żerują, co często jest powodem niezadowolenie rolników, którzy je uprawiają.
To tyle, jeśli chodzi o najpopularniejsze i najrzadsze gatunki polskich motyli. Jeżeli zaś macie ochotę zobaczyć na żywo motyle egzotyczne, zapraszamy do Motylarni Rozewie, gdzie w pięknie zaaranżowanym środowisku, czekają na Was przedstawiciele najpiękniejszych motyli na świecie!